บางครั้งเรานิยมเรียกปลาทองว่า ปลาเงินปลาทอง (GoldFish) ซึ่งเป็นปลาน้ำจืด อยู่ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Carassius auratus โดยดั้งเดดมนั้นถือว่าเป็นปลาที่ถูนำมาบริโภคกันเป็นอาหาร ต่อมาได้มีการพัฒนาสายพันธุ์มากขึ้น ไม่ต่ำกว่า 2,000 ปี และยังถูกแยกออกไปเป็นอีกหลายสายพันธุ์ตามสีสันที่มีขึ้น ตามลักษณะของหาง หัว และอื่นๆ อีกมากมาย ในปัจจุบันปลาทองถูกผสมข้ามสายพันธุ์ และมีลักษณะแตกต่างกันออกไปจนกลายเป็นปลาสวยงามหลากหลายสายพันธุ์ดังเช่นที่เราเห็นกัน
ปลาทอง เป็นปลาที่อยู่ในวงศ์ไซโพรนิตี้ (Family Cyprinidae) เป็นปลาที่อยู่ในตระกูลเดียวกับปลาไน ปลาตะเพียน และปลาคาร์พ ซึ่งจัดเป็นปลาวงศ์ใหญ่ที่สุด เพราะมีชนิดของปลาอยู่กว่า 2,000 ชนิด ปลาทองเกิดจากการผ่าเหล่าของปลาไน และนั่นก็คือความจริงที่ไม่อาจจะปฏิเสธได้
ชาวจีนจำแนกปลาทองออกเป็น 2 ประเภท คือปลาทองที่อาศัยอยูํตามธรรมชาติ เรียกว่า ไชยู (Chi yu) และปลาทองที่เลี้ยงไว้ตามบ้าน เรียกว่า ชินไชยู (Chin Chi yu) ปลาทองที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาตินั้นจะมีสีเทา ไม่สวยงามเหมือนกับปลาทองที่เลี้ยงไว้ตามบ้านที่มีสีสันสวยงามกว่า ชาวจีนเป็นชนชาติแรกๆที่ได้รู้จักกับปลาทอง และเป็นชาติแรกที่มีการเริ่มเพาะพันธุ์ปลาทองให้เกิดขึ้น โดยในยุคแรกๆ นิยมเลี้ยงปลาทองกันในหมู่ขุนนางและข้าราชสำนักเท่านั้น แต่ต่อมาประเทศญี่ปุ่นได้นำไปพัฒนาสายพันธ์ุปลาทองให้มีสีสันและลวดลายที่สวยงามขึ้น จึงได้ปลาทองลูกผสมที่น่าสนใจ และมีสีสันหลากหลาย
เพียงเวลาไม่นานชาวญี่ปุ่นก็สามารถครองความเป็นเจ้าในการส่งออกปลาทองไปขายยังต่างประเทศได้ ต่อมาปลาทองถูกนำไปเลี้ยงในยุโรป เมื่อศตวรรษที่ 17 และถูกนำไปเผยแพร่ในอเมริกาในศตวรรษที่ 19 จากการคัดสายพันธุ์ที่ดูแปลกและสีสันที่สดใส จึงทำให้ปลาทองเป็นปลาที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย ประกอบกับความเชื่อด้านฮวงจุ้ย และความเชื่อที่ว่าปลาสามารถป้องกันภัยให้ผู้เลี้ยงได้
ดูเหมือนว่าปลาทองเป็นปลาที่เลี้ยงง่าย และนิยมเลี้ยงในวงกว้าง แต่การเลี้ยงปลาทองจริงๆ นั้นก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลย ที่ใครๆ ก็จะสามารถเลี้ยงได้ เพราะมันขึ้นชื่อว่าเป็นปลาที่ต้องดูแลเป็นพิเศษ มันสามารถตายได้ง่ายๆ หากผู้เลี้ยงไม่ได้ให้ความใส่ใจในการดูแลอย่างถูกวิธี ต่อให้เลี้ยงดีแค่ไหน ก็มีสิทธิที่จะตายได้ทั้งนั้น